PVJacobsensBreve_1899

545161966

101 KØBENHAVNS KOMMUNES BIBLIOTEKER

EX L I BR I 3

K Ø B E N H A V N S R A A D H U S ­ B I B L I O T E K tru

P. V. JACOBSENS BREVE

BREVE FRA P. V. JACOB SEN

UDGIVNE I ANLEDNING AF HUNDREDAARSDAGEN FOR HANS FØDSEL

A F

J U L I U S C L A U S E N

K Ø B E N H A V N D E T S C H U B O T H E S K E F O R L A G J. L. LYBECKER OG E. A, HIRSCHSFRUNG 1899

T rykt hos J. J ørgensen & Co. (M. A. H annover )

D e e fte r fø lg e n d e B re v e e re U d d r a g a f e n m e g e t o m f a tte n d e K o r r e s p o n d a n c e m e lle m P e t e r V i l h e l m J a c o b s e n — f. 2 1 . D e c e m b e r 1 7 9 9 — S k u e s p ille t » T r o ld d o m s « D ig te r, o g h a n s jæ v n a ld r e n d e V e n P e t e r C h r i s t i a n A d l e r , S k o le m a n d i R ib e s id e n 1 8 2 7 . S a m ­ tid ig m e d A d le rs B o r tr e js e fra K ø b e n h a v n ta g e r d e re s B re v v e k s lin g fa t. D e n f o r ts æ tte s g e n n e m e n S n e s A a r, s k ø n t ik k e m e d s a m m e E n e r g i i d e n s id s te s o m i d e n f ø r s te H a lv d e l. A a r e n e 1 8 2 8 — 3 4 d a n n e r K u lm in a tio n s ­ p u n k te t. D e t A n ta l B re v e , d e r b le v v e k s le t m e lle m d e to V e n n e r , e r i o g f o r s ig ik k e s æ r lig s to r t. F r a J a c o b s e n s H a a n d f o r e lig g e r ia lt k u n h e n v e d 7 0 . M e n til G e n g æ ld e r d e t s a a o m f a n g s r ig e B re v e , a t d e t o fte ik k e h a r v æ r e t m u lig t a t g e n g iv e d e m h e lt o g u b e s k a a r e t, s k ø n t I n d ­ h o ld e t h y p p ig s t f o r tje n e r d e t. J a c o b s e n s k r e v p a a s to r e K v a r t-A r k , o g h a n s k re v m e g e t tæ t o g m e g e t s m a a t. G e n n e m s n itlig tæ lle r h v e r B re v s id e 4 0 L in je r m e d 15 O r d p r. L in je . F o r h v e r t e n k e lt B re v s V e d k o m m e n d e s v a r e r d e tte til m e lle m 1 0 o g 1 2 tr y k t e S id e r i O k ta v - F o r m a t ; t h i J a c o b s e n f y ld te n æ s te n a ltid P a p ir e t til s id s te L in je , o g o fte o m f a tte d e h a n s B re v e til A d le r h a lv a n d e t e lle r to tæ tb e s k r e v n e A rk .

VIII D e t k a n o v e r r a s k e e t N u tid s - M e n n e s k e , a t e n M a n d s o m J a c o b s e n , d e r h a v d e s in D a g s tæ r k t o p ta g e n , k u n d e o g v ild e o fre sa a m e g e n T id p a a B re v s k r iv n in g . A f e n tilfæ ld ig Y tr in g i e t B re v e rf a r e r m a n , a t h a n ik k e h a r k u n n e t s k riv e s a a d a n n e V e n n e b r e v e , s o m T a le n h e r e r o m , p a a m in d r e e n d tr e å fire T im e r . P a a d e tte P u n k t e r d e r e n s to r F o r a n d r in g m e lle m fø r o g n u . M e d e n s v o r T id g æ r n e b e s tr æ b e r s ig f o r a t s k riv e s a a k o r t s o m m u lig t o g o fte s t in d s k r æ n k e r s ig til d e t r e n t f o r r e tn in g s ­ m æ s s ig e , b e ty d e r B re v e t n o g e t a n d e t o g m e r e f o r d e t id lig e r e S læ g te r . D e t e r s a a o m f a n g s r ig t s o m e n A f­ h a n d lin g , o g d e t v il v æ r e p a a f a ld e n d e , h v o r m e g e t f. E k s . J a c o b s e n s B re v e in d e h o ld e r a f, h v a d v i n u v ild e k a ld e » N y h e d e r « . E t m o d e r n e M e n n e s k e v il ik k e m e d ta g e d is s e i s it B re v , th i h a n v e d , a t h a n s K o r r e s p o n d e n t læ s e r A v is e r s a a v e l s o m h a n s e lv . M e n F o r h o ld e t v a r e n d n u i T y v e r n e o g T r e d iv e r n e i v o r t A a r h u n d r e d e e t a n d e t : d e » N y h e d e r « , s o m R ig e ts fa a o g m a g r e A v is e r k u n d e o g tu r d e b rin g e , v a r e h v e r k e n fris k e e lle r s y n d e r ­ lig in te r e s s a n te . V e n m a a tte d a h jæ lp e V e n , o g d e n a g e n d e P o s t m a a tte b e s ø r g e a lle d e m e r e in tim e E f te r ­ r e tn in g e r , s o m e t P a r G a n g e o m U g e n tr a n s p o r te r e d e s fra H o v e d s ta d til P r o v in s b y o g L a n d , tr o d s d e d y r e P o s tp e n g e . M e n m e d d e n e g e n tlig e B re v s k r iv n in g s O p h ø r e r o g s a a B re v s k r iv n in g e n s K u n s t v e d a t u d d ø . D e t v il h u r t i g t s e s , i h v o r v e lo r d n e d e P e r io d e r o g A fd e lin g e r a lle J a c o b s e n s B re v e f r e m tr æ d e . F ø r s t e n I n d le d n in g a f m e r e p e r s o n lig t I n d h o ld , d e r jæ v n lig t k la g e r o v e r V e n n e n s a ltfo r la n g e T ø v e n m e d S v a r. D e n e r n æ s te n t r a d itio n e l i a l K o r r e s p o n d a n c e fra D a tid e n o g v ir k e r k e d s o m m e lig t, n a a r d e n ik k e s o m h e r o p liv e s v e d J a c o b s e n s L u n e o g v e d d e U d s la g , h a n s e je n d o m m e lig e P e r s o n lig

IX h e d o g s a a h e r k a n g iv e s ig . E fte r I n d le d n in g e n f ø lg e r i R e g le n tr e H o v e d a f s n it: litte r æ r e N y h e d e r , N y h e d e r fra T h e a tr e t s V e r d e n , o g — h v a d J a c o b s e n k a ld e r — M is­ cellanea, o g u n d e r h v ilk e n R u b r ik d e r v ir k e lig o g s a a fin d e s N y h e d e r a f h ø js t u lig e A rt o g V æ r d . L itte r a tu r e n , T h e a tr e t , A n e k d o te n — s to r t a n d e t f o r e la a d e r u d o v e r d e r e n t p e r s o n lig e F o r h o ld ik k e a t s k riv e o m i T y v e r n e s o g T r e d iv e r n e s K ø b e n h a v n . D e t e r lig e , a t F o r h a n d ­ lin g e r n e o m S tæ n d e r f o r s a m lin g e r b r in g e r e n s v a g L u f t­ n in g f ra P o litik e n s V e r d e n m e d in d . N o g e n S k ild r in g a f P . V . J a c o b s e n s k a l ik k e f o r ­ s ø g e s h e r . A n ta g e lig t e g n e r h a n s ig b e d s t s e lv g e n n e m s in e B re v e . F o r d e L æ s e re , d e r k u n d e ø n s k e u d f ø r lig e re O p ly s n in g e r o m h a n s L iv s fa ta , s k a l je g h e n v is e til e t lille S k r if t: » L id t o m » T r o ld d o m s « F o r f a tte r , P . V . J a c o b s e n « , K b h . 1 8 8 9 , f o r f a tte t a f h a n s D a tte rs ø n , c a n d . p h il. B . D u r lo o . B r u d s ty k k e r a f n o g le e n k e lte a f d e f o r e lig g e n d e B re v e h a v e v æ r e t o ff e n lig g jo r te i » T ils k u e r e n « 1 8 8 9 . J u l . C l a u s e n .

BR EV E

K jø b e n h a v n , d. 4. N o v b r. 18 2 7 .

H ø j s t æ r e d e ! M e n e r D u d a r e n t b a n d s a t g a l o g f u ld k o m m e n fo r­ r y k t , e lle r , h v is d e tte ik k e e r T ilf æ ld e t, s id d e r D u d a ik k e p a a H u g d y b t h e n n e i e n K ro g a f d it V æ r e ls e o g s k a m m e r D ig s o m e n H u n d ? F y , f o r e n U ly k k e ! I k k e a t s e n d e m ig , d e r p a a e n M a a d e k a n a n s e s s o m d in f a d e r lig e V e lg ø r e r , e t e n e s te B re v i T id s r u m m e t fra 1 1 . S e p tb r. til D a to ! E r d a d e n lille S tu m p R ib e -A a , d e r e n d n u e r tilo v e r s , b le v e n e n h e l F lo d L e th e , d e r la d e r D ig g le m m e , a t d e r p a a d e n ø s tlig s te K a n t a f L a n d e t D a n m a r k lig g e r e t s tø r r e R ib e , d e r e fte r d in A n s k u e ls e m a a v æ r e s a a m e g e t v æ r r e , s o m d e t e r s tø r r e , e n d d e t m in d r e p a a V e s tk y s te n a f b e m e ld te R ig e ? S a n d e lig : h v is je g s o m F u g le n v a r , — d e r t r e , fire V in g e r h a r , — flø j je g til D ig o g k a s te d e D ig e n V e r g is m e n n ic h t i H o v e d e t, a t s ig e e n in f o lio , ik k e e n t y s k T a s c h e n d u o - d e z , sa a s to r t e t S k a r n e r D u . D in U g æ r n in g e r s a a m e g e t s tø r r e , s o m je g i d e n T id ik k e b lo t h a r s e n d t y p p e r lig e B re v e , m e n — o m m u lig t — e n d n u y p p e r lig e r e B ø g e r til D ig . D e r v e d in d lø b im id le r tid e n F e jl. J e g a n ta g e r d e t s o m e t G r u n d ­ p rin c ip i v o r T r a f iq u e , a t h v a d je g s e n d e r D ig , b e ta le r

je g P o r to f o r , lig e s o m D u s k a l b e ta le , h v a d D u s e n d e r m ig . D e n e n e P a k k e , h v o r i R e itz e l tillig e s e n d te e t P a r a f s in e B ø g e r, h a v d e h a n lo v e t m ig a t b e s ø r g e , s o m je g g a v O r d r e t i l ; m e n h a n g le m te a t f ra n c e r e d e n ; h a n h a r lo v e t a t g ø r e d e t g o d t ig e n m e d e n a n d e n P a k k e , h a n n u s k u ld e s e n d e D ig ; je g v il h a a b e , d e n la n g e K lo k ­ k e r h a r g jo r t d e t. L itte r a tu r e n e r s a a m a v e r , s a a d e t e r e n G ru . D e n s a a m e g e t f o r v e n te d e B o g a f M o r g e n s tje r n e o m S ta f- fe ld ts F o r h o ld o g P r o c e s i d e n n o r s k e K r ig e r d e r u d ­ k o m m e t i s t e D e l a f ; m e n d e n e r fu ld a f h is to r is k e , o g is æ r k r ig s h is to r is k e D e ta ils , s a a m a n ik k e k a n h a v e n o g e n N y t t e a f d e n , n a a r m a n ik k e læ s e r d e n y d e r s t la n g s o m t o g n ø ja g tig t m e d e n H o b e n B ila g e o g S p e c ie l- K a r te r . D e r f o r h a r je g h e lle r ik k e e n g a n g b la d e t i d e n ; v e d a t s la a o p i d e n , s tø d te je g im id le r tid u f o r m o d e n lig e n p a a d e t e n e s te s im p le , d e r e r in te r e s s a n t, i d e n . D e t v a r e n lille B ille t fra P r in s C h r is tia n til S ta ffe ld t D a g e n e fte r V a a b e n s tils ta n d e n s S lu tn in g ; d e n e n d te s m e d d e O r d : » Je g e r s y g a f B e k y m r in g ,« h v ilk e t e r t r y k k e t m e d u d m æ r k e t S til. . . . L i u n g e 1) h a r ig e n b e g y n d t a t u d ­ g iv e e t T h e a te r b la d , in d e h o ld e n d e K r itik e r v e d Y . Z . 2) ; d e to f ø rs te N r ., d e r h id til e re u d k o m n e , in d e h o ld e e n K ritik a f E r ik d e n 7 d e 3), h v o r d e r s ig e s a lt o n d t o m d e n ; p a a s a m m e T id b e g y n d te H e ib e r g a t r o s e d e tte S ty k k e f o r d e ts P la n , m e n o v e r v æ ld e d e F o r f a tte r e n s U d f ø re ls e a f d e n n e P la n m e d d e k o r tv illig s te G r o v h e d e r , m a n k u n d e ø n s k e s ig . S a m m e H e ib e r g v a r o g s a a ’) A. P. Liunge, Redaktør af »Kjøbenhavnsposten«. 2) Under dette Pseudonym skrev C. N. David Theaterkri­ tiken her og senere i Heibergs »Flyvende Post«. a) Af C. J. Boye. Opført første Gang 28 . April 1827 .

te m m e lig g r o v i A n le d n in g a f » n o g le s m a a U d fa ld « m o d h a m i K jø b e n h a v n s p o s te n ; h a n s S ty k k e b e g y n d te s a a le d e s : » D e t h a r n o g e t c o m is k t a t s e litte r æ r e A rtik le r i P o litie v e n n e n o g K jø b e n h a v n s p o s te n « e t c .; m e n h a n e r b le v e n s a a p ø b e la g tig m e d ta g e t fo r d e t t e , a t je g e n d o g , h v o r m e g e t d e t e n d g læ d e r m ig , n a a r h a n m a a æ r g r e s ig , f o r a r g e r m ig d e r o v e r . C h r . W i n t h e r e r , e fte r k lo g e V e n n e r s o g V e n ­ in d e r s R a a d , a ld e le s tr a a d t tilb a g e fra s it F o r s æ t a t b liv e S k u e s p ille r, o g f r e k v e n te r e r n u P a s to r a l- S e m in a r ie t. D a N ie ls e n ik k e m e r e v il s p ille u d e n i 5 -A k ts S ty k k e r , m e n ik k e i V a u d e v ille r , o g m a n v e l m a a tte v is e M d . W e x s c h a ll s a m m e in d b ild te G u n s t s o m h a m , u d f ø r e s n u » R e c e n s e n te n o g D y r e t« m e d f o r a n d r e t R o lle b e s æ tn in g . O v e r s k o u s V a u d e v i l l e 1) e r ik k e s id e n m it s id s te B re v g iv e t, m e n s k a l n o k fo r s ø g e s in L y k k e p a a F r e d a g . J e g u n d g ik e n o v e r h æ n g e n d e u f o r m o d e t F a r e v e d d e n b lo tte F tæ n d e ls e f o r le d e n i R e itz e ls B o u tiq u e . J e g s to d o g ta lte o m V a u d e v ille r e t K v a r te r s T id m e d e n s k ik k e lig , s tille , b o r n e r e t P e r s o n , h v is ta a b e lig e M e n in g e r je g v ir k e lig m e d e n u s æ d v a n lig R o lig h e d h ø r te p a a , — o g s a a v a r d e t H r. O v e r s k o u ; h v o r le t k u n d e je g ik k e h a v e s a g t : H ø js t­ æ r e d e , h v a d m e n e r D e o m O v e r s k o u s m e r e n d æ se ls- a g tig e A v is ta v e x e ls N o n - A c c e p ta tio n ? G u d s k e L o v , a t je g ik k e s a g d e d e t . . . . J e g m a a d o g e n g a n g im e lle m ta le n o g e t o m v o r e ls k e d e S t u d e n t e r f o r e n i n g 2). N u s tr ø m m e r d e r n a tu r lig ­ v is M e d le m m e r in d i H o b e ta l, h v o r til d e n o g k a n tr æ n g e . F o r e læ s n in g e r n e e re b e g y n d te m e g e t o r d e n tlig e n o g v e n te s , *) »Avistavexlen«, opført 8 . Oktbr. 1827 . 2) Paa dette Tidspunkt var J. Senior i Studenterforeningen 1*

4 v e d m in e iv rig e B e s tr æ b e ls e r , a t k u n n e f lo r e re ia a r . N æ s te n a lle P r o f e s s o r e r h a v e lo v e t H jæ lp (D u v e e d f o r ­ r e s te n fo r u d m in e T a n k e r o m d e tte s u re Æ b le , je g h a r m a a tte t b id e i). J e g e r d e r v e d k o m m e n i K o r r e s p o n ­ d a n c e m e d d e y p p e r lig s te S k r ib e n te r i D a n m a r k , o g s k a l, n a a r D u k o m m e r h e r til B y e n e n g a n g , v is e D ig d e h ø f ­ lig s te B re v e fra Ø h le n s c h læ g e r e , R a h b e k k e r , H e ib e r g e r e tc . til m ig . S e r D u , s a a d a n e n K a rl e r je g , o g D u , e n u s s e lig R ip e n s e r , g id e r ik k e g jo r t D ig d e n U m a g e a t s k riv e e n g a n g n o g le G r o v h e d e r til s a a d a n e n p ris e lig M a n d . . . . J e g e r v e d f o r s k e llig e O m s tæ n d ig h e d e r , F o r r e tn in g e r o g e n g r im F o r k ø le ls e b le v e n f o r h in d r e t fra a t a fs e n d e d e tte , i S ø n d a g s , s k r e v n e B re v f ø r i D a g . N o g e t b id r o g d e t til m in T ø v e n , a t je g v e n te d e , D u d o g i M a n d a g s e lle r ig a a r s k u ld e h a v e ta lt til m ig ; m e n d e t g jo r d e D u d o g ik k e . I F a n d e n s N a v n , e lle r v o r H e r r e s , h v e m a f d e m D u e ls k e r m e s t, h v o r f o r s k r iv e r D u ik k e , M e n n e s k e ? J e g f o r s ik re r D ig , a t je g i h ø je s te G ra d t r æ n g e r til a a n d e lig A s s is ta n c e . S k r iv d o g s n a r t, h ø r e r D u ! . . . D in V . J a c o b s e n . Lørdag d. 10 . Novbr.

2 . Decbr. 1827 .

N æ r v æ r e n d e B re v b liv e r s a n d s y n lig v is e t te m m e lig la n g t B re v . J e g v il n e m lig ik k e g æ r n e u d e la d e d e s æ d ­ v a n lig e N o tits e r , je g s e n d e r D ig im e lle m , o g p a a d e n a n d e n S id e f in d e r je g i d it s id s te B re v s a a m e g e t, h v o r o m

5 je g f in d e r m ig n ø d s a g e t til a t y t r e m ig h e r , a t S k r iv e l­ s e n , h v o r m e g e t je g e n d s a m m e n k n ib e r Y tr in g e r n e , v il s tr æ k k e s ig u tilb ø r lig e n u d i L æ n g d e n . F o r r e s te n e r d e t i G r u n d e n e n f o r d ø m t T in g m e d B r e v e : i d e n M a a n e d s T id e lle r m e r e , d e r f o r lø b e r fra A ffa tte ls e n a f e t o g M o d ta g e ls e n a f S v a r e t d e r p a a , e r ik k e s jæ ld e n d e n S in d s ­ s te m n in g d u n s te t b o r t, s o m d ik te r te h i n t ; o g o m v e n d t f o r h o ld e r d e t s ig lig e s a a le d e s m e d M o d ta g e ls e n a f e t B re v o g A fs e n d e ls e n a f S v a r e t. J e g s k u ld e d o g tr o , a t d e n n e O m s tæ n d ig h e d ik k e k u n d e f o r a n le d ig e F o r v ir r in g i v o r K o r r e s p o n d a n c e . D it S in d e r s a a a t s ig e semper idem, o g o m D u , d e r i G ru n d e n s le t ik k e k e n d e r m it, ik k e v il s ig e d e t s a m m e o m d e t, m a a D u d o g tils ta a d e t e n M o b ilite t, d e r s n a r t k a n s æ tte s ig tilb a g e i d e n S te m n in g , d e t e n g a n g h a r h a ft. J e g b ild e r m ig a lts a a in d , a t v i g a a s a m m e n o p a d K ø b m a g e rg a d e fra S tu ­ d e n te r f o r e n in g e n K l. 8 A fte n , o g a t D u n e to p tr æ k k e r A a n d e fra d e n R e p lik , D u e g e n tlig s a g d e d . 1 6 . f. M ., h v o r p a a je g , u a f b r u d t a f D ig ( n o g e t, d e r s jæ ld e n t s k e te i d e n v irk e lig e V e r d e n ) , b e g y n d e r m e d m in e O rd . D e r e r i d it s id s te B re v e n h e l D e l Q u æ s tio n e r , s o m d e t s y n e s p a s s e n d e a t o p ly s e , in d e n v i g a a v id e r e i v o r K o r r e s p o n d a n c e ; Q u æ s tio n e r , u d e n h v is O p lø s n in g v o r K o r r e s p o n d a n c e la d e r til a t b liv e g a a d e f u ld , i d e t m in d s te f o r e n a f K o r r e s p o n d e n te r n e , o g s o m v i a lts a a m a a u d v ik le o s , h v is v i ik k e a ld e le s v ille e fte r lig n e D r. O t t o 1) m e d a t s k riv e h e n i T a a g e t. D e n f ø rs te a f d is s e , d e r in d e h o ld e s i d it B re v , e n d s k ø n t in d ir e k te , e r d e t S p ø r g s m a a l fra d in S i d e : M e n h v o r f o r i a l V e r d e n s k r iv e r d e t M e n n e s k e m ig til o g v is e r e n D e lta g e ls e ,

3) Dr. med. C. Otto var en ivrig Phrenolog og udgav »Tids­ skrift for Phrenologien«.

6 d e r , o m e n d ik k e m ig a ld e le s u k æ r , d o g e r m ig a ld e le s u v e n te t? D e t s im p le S v a r , s o m d it h y p o c h o n d r e T e m ­ p e r a m e n t ik k e v il tilla d e D ig s e lv a t g iv e D ig , e r : i ) fo rd i je g h o ld e r m e g e t a f D ig ; f o r d i D u e r e n b ra v o g f o r s ta n d ig K a rl, s o m je g — 2 å 3 M e n n e s k e r u n d ­ ta g n e — e ls k e r o g a g te r m e s t a f d e n to b e n e d e S læ g t u d e n F je r ; — 2 ) f o r d i je g y n k e s o v e r e n s k ik k e lig R ib e - in d v a a n e r o g t r o e r a t k u n n e f o r n ø je h a m i n o g e t ; — 3 ) f o rd i d e n n e F o r n ø je ls e , je g k a n m e d d e le h a m , ik k e k o s te r m ig n o g e n U m a g e , d e t e r v æ r d a t ta le o m , ja , e n d o g s a a f o rs k a ffe r m ig s e lv F o r n ø je ls e . J e g ta le r k u n m e d fa a o g s k r iv e r til in g e n ( h v e r k e n til m in V e n T h o r t s e n 1) e lle r til d e n n a r a g tig e V a l e n t i n 2) ); je g h a r ik k e L y s t til fo r n o g e t M e n n e s k e a t o p tr æ k k e D æ k k e t f o r m it e g e n lig s te I n d e r s te , B a g tæ p p e t, m e n im e lle m d e tte o g F o r tæ p p e t lig g e r d e r e n d n u e n h e l D e l, s o m je g g æ r n e g id e r ta le o m m e d F o lk s o m D ig ; s o m til­ d e ls i h ø j G ra d in te r e s s e r e r m ig , o g h v o r a f je g v e e d , a t e n D e l o g s a a in te r e s s e r e r D ig . D e n a n d e n Q u æ s tio n , d e r , s e lv e fte r d e n f ø r s te O p ­ læ s n in g , e n d n u (je g h ø r e r d e t p a a d it » F im « , id e t v i g a a -1) C. A. Thortsen, f. 1790 , en af Jacobsens faa intime Ven­ ner og en meget litterært interesseret Mand. Særlig kendt som Forfatter til »Forsøg til en dansk Metrik«. 1827 Magister, 1836 Dr. phil., 1844 Rektor i Randers. Thort­ sen og Henrik Hertz vare stærkt knyttede til J., baade ved personlige og æsthetiske Sympathier. J. var en af dem, der tidligst kendte Hertz’ Anonymitet; hvor om­ hyggelig han som en fin og god Ven var for ikke at komme til at røbe sin Viden overfor Andre, vil klart fremgaa af nogle af de efterfølgende Breve. Endelig ud­ gjorde Jacobsens Slægtning, den unge Fr. Lorenz Kilde, et fjerde Medlem af den lille lireds. *) Byfoged i Maribo, et Ungdomsbekendtskab af J.

7 fo rb i F a b r ic ii K lu b ) f o r b liv e r D ig n o g e t u k la r , e r : m e n h v a d F a n d e n d r iv e r d a M a n d e n til a t f o r la n g e , a t je g s k a l fra m in S id e ta g e D e l i e n T a le , h a n i G r u n d e n h o ld e r , i d e t m in d s te m e s t f o r s in e g e n S k y ld ? J e g s v a r e r i , m e d N r. i s u p r a : f o rd i d in T ils ta n d ( a a n d e lig e lle r le g e m lig ) e fte r d e t f o r h e n a n f ø r te e r m ig v i g t i g ; f o r d i je g d o g e n g a n g im e lle m m a a v id e , o m d e t, je g h o ld e r af, e r til e lle r ik k e , o m d e t lid e r v e l e lle r ild e , o m d e t i s id s te F a ld p in e r V e d k o m m e n d e m e g e t e lle r lid e t e tc . H e r til k o m m e r e n d n u 2 , a t je g h a r tr o e t a t b e m æ r k e , a t d e n a k tiv e K o r r e s p o n d a n c e fra d in S id e g ø r D ig g o d t ; b e g y n d e r D u e n S k r iv e ls e e n d m e d O r d s o m K a tte n s o m N a tte n p a a T a g e t , e n d e r d e t d o g n æ s te n a ltid id e tm in d s te m e d H a n e g a l h e n a d M o r g e n s tu n d e n . D e t e r h e lle r in te t U n d e r , h v is je g s k a l s lu tte fra m ig : n a a r je g r e t fa a r L o v a t u d ø s e m in G a ld e o v e r H e ib e r g , M ü n s te r , N o r m a n n , Z a h le e tc ., b liv e r je g til S lu tn in g e n g la d o g ly k k e lig o g k o m m e r til a t s v a r e til m it f ro m m e N a v n ; a t d e t ik k e a ltid h a r v æ r e t T ilf æ ld e t v e d S lu t­ n in g e r n e a f m in e B re v e , h a r a n d r e G ru n d e . — E n d e ­ lig e n e r 3 : n o g e t S v a r fra d in S id e e n g a n g im e lle m e r m ig o g s a a a f d e n G ru n d n ø d v e n d ig , a t je g m a a s e , o m D u ik k e e r k e d a f m in B re v s k r iv e n . S a a m e g e t k e n d e r D u til m ig , a t D u v e e d , a t P a a tr æ n g e n h e d ik k e e r m in F e j l ; tv æ r tim o d b e f r y g te r je g a ltid , s e lv i S a m ta le r , h v o r d e n a n d e n s y n e s d y b t in te r e s s e r e t, a t g e n e r e h a m ; d e tte e r o g s a a T ilf æ ld e t i m in K o r r e s p o n d a n c e m e d D ig . J e g b e d e r D ig d e rfo r, o g tr o e r , a t D u s o m æ rlig M a n d v il o p f y ld e d e n n e B ø n , a t D u , s a a s n a r t D u ik k e læ n g e r ø n s k e r m in e s k riftlig e B e s ø g , d a m e d ty d e lig e , m e n fo r a ltin g ik k e s p o d s k e , O r d la d e r m ig d e tte v i d e : s a a h o ld e r je g M u n d , o g , s k ø n t je g m a a s k e ik k e le t v il g le m m e D ig d e t, s k a l je g d o g a ltid la d e D ig v e d e r fa r e s R e t.

D e t v a r d e 2 H o v e d q v æ s tio n e r . E n d n u f o r e k o m ­ m e r d e r e t P a r a n d r e , s o m ik k e s a a m e g e t i s ig s e lv , s o m i F o r b in d e ls e n , d e f o r u d s æ tte r m e d e n T ils ta n d h o s m ig , k r æ v e lid t O m ta le . D e n e n e a f d is s e , d e r f o r e ­ k o m m e r — o g s a a in d ir e k te — i d it B re v e r d e n o m d e n fæ le B je r r in g s k e V a u d e v i l l e 1). D u tr o e r , je g g ø r d e n U r e t ; m e n , F le r r e g u d i H im le n , m a a D u d o g ik k e s e lv tils ta a — n a a r D u v il v æ r e æ r lig — a t d e r ik k e e r m in d s te P o e s i i d e n ; d e n h ø r e r jo d o g q u a V a u d e ­ v ille s a m m e s te d s h e n s o m T r a g e d i e r o g K o m e d ie r , 3 ; til d r a m a tis k P o e s i, o g h v a d s tø r r e U ly k k e k a n d e r tæ n k e s f o r e t V æ r k , s o m v il h ø r e d e r h e n , e n d a t n e to p d e t v æ s e n tlig e , n e m lig P o e s i, m a n g le r . J e g h a r n o k o fte r e i m in e B re v e t a lt o m d e n n e T in g , je g h a r s a v n e t i f le r e A r b e jd e r , o g je g m a a tils ta a , je g h a r ik k e s e lv k u n n e t g ø r e m ig ty d e lig t, h v a d je g f o r s to d v e d d e t t e : P o e s i. D u v il m e d T id e n fa a e n S lu m p F ly v e p o s te r , h v o r i, b la n d t m e r e , o g s a a e n F o r ts æ tte ls e a f R e c e n s io n e n o v e r T e g n e r s » F rith jo f« s ta a r ; d e n n e f r e m s æ tte r d e tte s a m m e u n d e r B e n æ v n e ls e n S to f ( ik k e Æ m n e t e lle r P la n e n , m e n d e n f ø r s te u m id d e lb a r e F ø le ls e e lle r D u ft a f n o g e t P o ­ e tis k t, d e t v æ r e s ig i L iv e t e lle r i e t D ig te r v æ r k , d e r k a n o p s ta a h o s e n h v e r , h v is in d v o r te s Ø r e n v o r H e r r e h a r b e r ø r t m e d s in F in g e r) . L æ s s o m s a g t d e n n e n ø je , o g s e , o m B je rrin g s A fs k rift a f v ir k e lig (ik k e æ th e r is e r e t) R e g e n ts s n a k , o g a f t y s k R o m a n æ d e lh e d , k a n k a ld e s n o g e t p o e tis k . lø v r i g t g læ d e r d e t m ig , a t T h o r ts e n e r i fu ld e - s te M a a d e e n ig m e d m ig h e r i. H a n f o r k a s te r H r. B j.’s P r o d u k tio n s o m n o g e t a ld e le s a b o m in a b e lt; H e r tz m e d . D e g a a e n d o g e n d n u la n g t v id e r e e n d je g , is æ r T h o r t ­ s e n . — M e n a lle r m in d s t b e g r ib e r je g , h v o r le d e s D u k a n

*) »Kiærlighed og Attestats« af N. C. Bjerring.

9 fa a » e n ju rid is k L y s t h o s m ig til a f P e r s o n lig h e d e n a t d ra g e B e v is e r til A fg ø re ls e n a f T i n g , d e r ik k e r a g e r d e n n e d e t m in d s te « , f r e m d r a g e t m e d H e n s y n til B j., e lle r s o m D u , m a a s k e v e d e n S k riv fe jl, h a r s a g t, m e d H e n s y n til H e ib e r g . E r je g d a ik k e d e n , d e r v e l o fte e r n æ r v e d a t g r æ d e o v e r , a t H e ib e r g , F o r f a tte r e n til d is s e T in g , d e r g læ d e m ig s a a u h y r e , e r e t s to r t S k a r n ; m e n s o m tillig e , u a g te t je g p a a d e t in d e r lig s te e r o v e r ­ b e v is t o m d e tte s id s te , d o g tillig e v e e d a t s k a tte h a n s V a u d e v ille r s a a g o d t s o m N o g e n i d e tte L a n d , s e lv D ig ik k e u n d ta g e n ? S ig e r je g d a ik k e o m N o r m a n n 1) o g M ü n s te r , a t d e e re s æ r d e le s f o r s ta n d ig e F o lk , s k ø n t d e t n æ s te n k o g e r i m ig , h v e r g a n g je g s e r d e m ? H r. B j. e r e n u f o r s k a m m e t S lu b b e r t, s k ø n t m e g e t y d m y g m o d m ig i d e S a m ta le r , je g f ø r e r m e d h a m ; m e n h v a d G ru n d h a r D u til a t tr o , a t je g ik k e k u n d e fa tte e t f o rtræ ffe ­ lig t V æ r k a f h a m , n a a r h a n v ir k e lig v a r is ta n d til a t s k riv e e t? S k u ld e d e t im id le r tid , h v o r o m je g tv iv le r m e g e t, d o g v ir k e lig e n b liv e T ilf æ ld e t, a t je g b le v s a a b lin d , s a a r e g n im id le r tid d e n n e B lin d h e d in g e n lu n d e p a a J u r is p r u d e n ts e n s V e g n e . S o m V id e n s k a b s ta a r d e n lig e - s a a h ø jt s o m f. E x . H is to rie n , o g lig e s o m d e n n e s , v ille o g s a a h in s h ø je s te A n s k u e ls e r , lig e s o m a lt æ g te v id e n ­ s k a b e lig t, s tø d e s a m m e n i d e t F o c u s , h v o r f r a o g s a a d e t b e d s te , d e r e r til, n e m lig P o e s ie n s , g a a r u d . M e n je g ta le r i s a a H e n s e e n d e m e d e n E n ø j e t ; D u k e n d e r e n d n u k u n d e n L o v k y n d ig h e d , s o m s tu d e re s a f d e m , d e r ø n s k e v) C. F. Normann, 1798 — 1840 . 1821 cand. jur., Volontær i Cancelliet. 1823 Lic. jur., 1824 Auditeur, holdt s. A. Forelæsninger over »Fædrelandets gamle og nugældende Love«. 1828 Dr. jur., 1830 Assessor i Overretten, 1839 Politimester og Dommer i nordre Birk.

10 a t s æ tte s ig n e d i K o r s ø r, A s s e n s , R ib e o g R in g k ø b in g f o r d e r a t e r n æ r e s ig v e d B y fo g e d - o g P o litim e s te r - H a a n d v æ r k e t; e r in d r e , k æ r e V e n , a t e n d s k ø n t d e r e re M a le re , s o m m a le f o r g o d B e ta lin g E ta ts r a a d H o lte n s o g a n d r e r ig e F o lk s B y g n in g e r u d e n p a a , s a a v e d b liv e r d e r d o g e n b e d r e M a le rk u n s t. S æ t m ig d e r f o r d e n e g e n t ­ lig e J u r is p r u d e n ts , e lle r m ig , d e r s tr æ b e r a t p ro f ite r e d e n , ik k e s a a d y b t n e d , s o m D u v e d f ø r s te B e tæ n k n in g k u n d e fø le L y s t til. H e r m e d e n d e r m in N ø d d e k n æ k k e n . A lt d e t F o re - s ta a e n d e e r s k r e v e t i e g e n tlig s te F o r s ta n d currente calamo. R e c e n s e r d e t ik k e : d e t e r, i s in K æ r n e f o r g o d t, o g i s in F o r m f o r s le t, til a t ta a le d e t. H a r D u ik k e a ltf o r m e g e t a t in d v e n d e im o d d e t e lle r a t e r in d r e v e d d e t, s a a m æ l ik k e e n g a n g e t O r d o m d e t i d it n æ s te B re v . D e t e r T in g , s o m je g y d e r s t n ø d ig t lu k k e r M u n d e n o p o m , e lle r s æ tte r P e n til P a p ir e t fo r. D e t h a r n o g e t n a r ­ a g tig t v e d s ig , h v e r G a n g m a n s e r e lle r t æ n k e r s ig m in s k u r r il la tte r lig e P e r s o n i e t L y s , s o m h a r n o g e t e n th u s ia - s tis k t, e lle r v e l e n d o g f ø ls o m t e lle r r ø r e n d e v e d s ig . J e g k e n d e r m ig s e lv o g v e e d , a t D u n æ p p e k a n a n d e t e n d le o v e r d e t, m e n le ik k e , s a a je g s e r p a a d e t ; d e t g ø r m ig d o g o n d t.

. . . . P a a T h e a tr e t e r » K jæ r lig h e d o g P o l i t i e « 1) b le v e n o p fø rt. J e g s k a l s e n d e D ig d e t e n g a n g . M e lo d i­ v a lg e t f o r e k o m m e r a lle r e d e m ig m e g e t h e ld ig t, o g d e n

Første Gang 18 . Novbr. 1827 . Om Hertz’s Forfatterskab til Vaudevillen, som fremkom anonymt, synes J. paa dette Tidspunkt endnu ikke at have nogen Anelse.

k o m p e te n te H e ib e r g r o s e r d e t g a n s k e s æ r d e le s . S a n g e n e e r e s im p le , m e n g o d e , o g a d s k illig t i D ia lo g e n e r p i­ k a n t ; m e n f o r r e s te n e r P la n o g K a r a k te r s a a b u n d f o r ­ k e r t o g tillig e s a a f u ld t a f æ g te k o tz e b u e s k e P la titu d e r , a t d e t e r f o r s k r æ k k ig t. O v e r s k o u s V a u d e v ille e r s ie tte re , m e n B je r r in g s e fte r m in e T a n k e r (ik k e e fte r T h o r ts e n s o g H e r t z ’) b e d r e . D e n b le v u d h y s s e t, m e n s k a l o m k o r t T id g iv e s i f o r a n d r e t S k ik k e ls e . M a n tr o e d e , a t F o r ­ f a tte r e n v a r H r. S ie s b y , e lle r e n P e r s o n i M e tr o p o lita n - s k o le n , m e n d a S e n io r a te t fik d e n s e n d e n d e m e d e n S k r iv e ls e » til T a k f o r d e m a n g e g la d e T im e r , F o r ­ f a tte r e n h a v d e n y d t i F o r e n in g e n « , m a a d e t v e l v æ r e e n S tu d e n t, d e r e r F a d e r til d e tte B a rn . — lø v r i g t s a a je g ig e n i F o r g a a r s » A p r ils n a r r e n e « ; h v o r d e t d o g e r e t c h a r m a n t S ty k k e ! M d . W in s lø v s p ille d e F r u e n , d e t v a r ik k e g o d t ; m e n e lle r s v a r M d . W e x s c h a ll, J fr. J ø r g e n s e n , W in s lø v ju n ., R o s e n k ild e o g J fr. P æ tg e s a ld e le s s o m s æ d ­ v a n lig t. V is tn o k e r d e n s id s te lid t v e l la n g i B e g y n d e l­ s e n , m e n lid t e fte r lid t g le m m e r m a n d e t o g k o m m e r v ir k e lig s e lv tils id s t til a t tr o , a t d e t e r e n 1 3 e lle r 1 4 A a rs T ø s . A t se e lle r h ø r e h e n d e o g R o s e n k ild e s y n g e A p r ils n a r re v is e n , e r n o g e t, D u a b s o lu t m a a m is u n d e m ig . S a m m e A fte n s a a je g e t g a m m e lt S t y k k e , d e r n u e r tr u k k e t f re m ig e n , » A m e r ik a n e r e n « , o v e r s a t fra T y s k a f R a h b e k . D a d e t f o r e n M a a n e d s T id s id e n g a v e s , v a re F o lk f o r r y k te a f G læ d e , o g r a a b t e : R a h b e k le v e . S e n e r e h a r d a G læ d e n s a t s ig lid e t, o g d e t k u n d e d e n tr æ n g e til. H o v e d p e r s o n e n e r e n Iflla n d s k - J u n g e r s k - R a h b e k s k A m e r ik a n e r , m e g e t r ig , m e g e t s in d ig , m e g e t æ d e l, m e g e t f o r s ta n d ig o g f u ld k o m m e n u b e k e n d t m e d d e t a rg e E u ­ r o p a s lis tig e R æ n k e r o g T r æ k k e r . E fte r d is s e 2 L in je r k a n D u v e l s æ tte D ig h e n o g f o r e s tille D ig h e le S ty k ­ k e t. — Ø h le n s c h læ g e r s » V æ r in g e r« h a r je g ik k e s e t; o g s a a

12 d e n v a n d t d e f ø r s te A fte n e r e t u h y r e B ifa ld , s id e n h a r d e t s a g n e t b e ty d e lig t; Y . Z . ta le r ik k e f o r g o d t o m d e n i T h e a t e r b l a d e t ; S p ille t, is æ r R y g e s s o m E r e m itte n , s k a l h a v e v æ r e t f o r t r æ f f e lig t; s e lv B ir o lle r n e s k u lle ik k e v æ r e f o r f u s k e d e . A n d r e E f te r r e tn in g e r : . . . . B is k o p M u n te r v a r i S o m m e r p a a V is ita ts h o s e n P r o v s t E n g e l h a r t; h a n fik o m A fte n e n A a l i G e lé e o g t o g d e r til s o m ’ B rø d n o g e t k o ld t K a r b o n a d e , d e r s to d p a a B o r d e t, s p is te d e t s a m ­ m e n o g s a g d e m e d r ø r t A n s i g t: D e ilig e K re b s ! — H a r D u n o g e n s in d e læ s t u d e p a a e n R u d e i V ib e n s h u s d is s e O r d : » D e tte V æ r ts h u s ta g e s r e g e lm æ s s ig e n h v e r t A a r a f H s. M a je s tæ t K o n g e n , u n d ta g e n i 1 8 0 7 , d a to g e E n g læ n d e r n e d e t« . — D is s e 2 A n e k d o te r e re 2 s m a a V a u d e v ille r , s a a g o d e e re d e ; s a n d e s k u lle d e v æ r e , h v o k a n o g s a a h itte p a a s a a d a n t n o g e t s o m d e t f ø rs te u d e n v o r H e r r e . F a r v e l! J e g h a r , s id e n m it s id s te B re v til D ig , g e n n e m g a a e t e n s æ r d e le s h a a r d a a n d e lig S y g d o m . D e r v a r n o g e t in d e fra m in fe d e K ro p , d e r r e js te s ig , n ø s m ig lig e in d i A n s ig te t, o g d e r p a a a d s a m m e V e j, f o r m o d e n tlig s o m v o r H e r r e s A a n d g ik in d i A d a m , g e n n e m N æ s e b o r e n e n e m lig , tr æ n g te o p i m in H je r n e . K o r t je g v a r , is æ r i c a. 8 D a g e s a a n æ r f o r m e lig G a ls k a b , s o m e n fo r n u ftig M a n d k u n k a n v æ r e d e t. N u e r je g e n A rt R e k o n v a le ­ s c e n t, s k ø n t ik k e u d e n F r y g t f o r R e c id iv e r. J e g v il im id le r tid h a a b e , a t ik k e m a n g e F o lk h e r i B y e n h a v e m æ r k e t m in U n d e r l i g h e d , o g o g s a a D u , k æ r e V e n , s k u ld e ik k e h a v e f a a e t n o g e t a t v id e d e r o m — d e r s o m 25 . Decbr. 1827 .

13 ik k e h in O m s tæ n d ig h e d i F o r b in d e ls e m e d d e n , a t m in e F o r r e tn in g e r i d e s e n e r e T id e r h a v e h ø jn e t s ig til R u n d e ta a rn s S tø r r e ls e , h a r f o r a a rs a g e t, a t je g to ta lite r h a r g le m t b a a d e T a r o k k o r t o g N a tla m p e r . U n d s k y ld m ig o g s k riv m ig e n d n u e n g a n g til o m d e m , s a a s k a l je g g a a h e n til d in B ro d e r o g m e d S a n d h e d ( th i L ø g n e r e n s le m F e jl) s ig e h a m , a t je g D a g e n fø r h a r f a a e t B re v o m d e n æ v n te C o m m is s io n e r . . . . . l ø v r i g t d ø e r F o lk h e r s o m F lu e r , S k a r la g e n s ­ f e b e r e n g r a s s e r e r s o m e n lille P e s t. J e g h a r i d e s id s te 5 — 4 U g e r h v e r M o r g e n s e t u d a f m it V in d u e fo r a t s e , o m d e n ik k e s k u ld e k o m m e a n s tig e n d e til m in P o r t, m e n h id til e r d e n u d e b le v e n . S k u ld e D u h a v e r e s o lv e r e t D ig til a t ta g e A fs k e d m e d L iv e ts m a n g e G læ d e r , v il je g r a a d e D ig s n a r e s t m u lig t a t k o m m e h e r o v e r ; m a n k a n n u a ld e le s u b e m æ r k e t, u d e n a t b e h ø v e A fsk e d s- c o m p lim e n te r , a d d e n n e V e j s n ig e s ig u d a f M e n n e s k e ­ h e d e n s g a la n te s o ir é e . — A d ie u ! I s te d e tf o r g e n s id ig t .g læ d e lig t N y ta a r fra m ig til D ig , o g fra D ig til m ig , v il je g e n d n u k u n til S lu tn in g ø n s k e , a t je g m a a v æ r e s a a h e ld ig til n æ s te N y ta a r ik k e a t s k riv e til D ig , h v a d e n te n D u , e fte r G u ld b e r g s d a n s k e R e ts k riv n in g s - o g T o n e k la n g s - R e g le r , v il læ g g e A c c e n te n p a a : je g , e lle r p a a : s k r iv e , e lle r p a a : D ig . 12 . Januar 1828 . O v e n s ta a e n d e B re v e r, s o m D u v il h a v e s e t, s k r e v e t f o r h e n v e d 3 U g e r s id e n . A a r s a g e n h v o r f o r je g ik k e h a r a fs e n d t d e t, lig g e r f u ld k o m m e n t i B re v e t s e lv . M in , m a a s k e r in g e , E v n e til a t fø le d e t K o m is k e v e d e lle r fo r A n d r e , e r f o r e n e t m e d e n , fo r m ig , h ø js t u h e ld - b r in g e n d e S ty r k e i a t se d e t la tte r lig e h o s m ig s e lv , s o m je g s tu n d o m d o g ik k e k a n a fla d e . » D e r g iv e s

14 Ø je b lik k e i L iv e t« , h v o r d e n ly k k e lig e , d e r e lle r s h a r f o r d y b e t s ig i d e y p p e r lig s te o g h ø je s te A n s k u e ls e r a f s it g læ d e fu ld e V ir k s o m h e d s liv , h v a d e n te n d e tte n u b e - s ta a r i C o n v e r s a tio n , L æ r d o m , F ilo s o fi e lle r P o e s i, p lu d ­ s e lig s o m M o s c h T e r p i n i » K le in Z a c h e s « b liv e r v a e r , a t h a n s id d e r u n d e r e t u d s p æ n d t G u ld tr a a d s n æ t o g læ n g e s e fte r d e t F r ie e lle r e fte r n o g e t u d e n f o r v e lb e m e ld te N æ t. E t s a a d a n t o v e r jo r d is k L y n g lim t e r f o r s k r æ k k e lig t, id e t d e t s o m e t J o r d s k æ lv tilin te tg ø r h e le v o r d r ø m te O m ­ g iv e ls e , m e n d e n n e k o m m e r d o g s o m o f te s t ig e n , o g a lt v is e r s ig s o m fø r. M e d m ig e r d e t im id le r tid g a a e t e n d n u v æ r r e o g v id e r e . I d e n k o r te , m e n i e t P a r A a r f o r b e r e d e d e P e r io d e a f m it L iv , s o m e r o m ta lt i B e ­ g y n d e ls e n a f m it f o r e s ta a e n d e B re v , v a r d e tte L y n g lim ts e lle rs m o m e n ta n e T ilv æ r e ls e b le v e n s t a t a r is k , o g — h v o r s le m m e P in s le r d e t e n d f o r a a rs a g e d e m ig — s a a a a n d e d e je g o g k u n d e k u n a a n d e d e r i; d e r a f u d s p r a n g o g s a a B e g y n d e ls e n , E n d e n o g d e s u d e n e t o g a n d e t, d e r s e r f o r n u f tig e r e u d i m in S k r iv e ls e ; m e n m id t i d e n n e fo r tr y lle d e T ilv æ r e ls e s lo g I n d s ig te n a f d e n p r a k tis k e N y tte , s o m je g o p p e v e d m in P u lt i C a n c e llie t o g a n d e t­ s te d s s a d o g u d g ø d o m m ig , s a a f o r s ty r r e n d e , s a a b in d e ­ g a l f o r s ta n d ig t in d i m in S jæ l, a t d e n r e v e s is ø n d e r . I 1 4 M in u te r a f K v a r te r e t v a r je g , h v a d F o lk , n a a r d e h a v d e k u n n e t s e in d i m ig , v ild e h a v e k a ld e t g a l, o g d a f o r e k o m m ig L e h n s v æ s e n , J u r y s , J u r is p r u d e n ts e n s h ø je s te I d e e r , ja s e lv P o e s ie n , s a a m a t o g in te ts ig e n d e , s o m J e n s L u n d s P r a t f o r e k o m m e r D ig , m e n i d e t 15 d e M in u t v a r je g s e lv J e n s L u n d o g u d lo m e d i n d ­ v o r te s — s o m je g ig e n n æ s te n i s a m m e Ø je b lik fø lte d e t — a fs in d ig L a tte r d e f a n ta s tis k e B ille d e r . D e n n e m in in d v o r te s T ils ta n d v e d v a r e r , s k ø n t ik k e a ltid i lig e s tæ r k G ra d , e n d n u , o g d a d e n e n g a n g e r f r e m k o m m e t,

15 k a n d e n ik k e g a n s k e o p h ø r e u d e n e n v o ld s o m F o r a n ­ d r in g i m in u d v o r te s T ils ta n d . D e n F o r a n d r in g , je g e n e ø n s k e r , k a n ik k e s k e ; d e t e n e s te , d e r d e r f o r k a n s ta a m ig tilb a g e , h v is je g v il v e d b liv e a t le v e , — s o m je g m a a , i d e t m in d s te s a a læ n g e m in M o d e r le v e r — , e r a t r iv e m ig a ld e le s lø s f ra d e t, s o m e r h e r . M e n h v o r ­ le d e s s k a l d e t s k e ? J e g t æ n k e r a lv o r lig t p a a a t k o m m e b o r t fra K jø b e n h a v n ; m e n e t e g e n lig t E m b e d e k a n je g e n d n u ik k e v e n t e ; a t u n d e r v is e B ø rn e r je g f o r u ta a l- m o d ig o g f o r h a a r d t i l ; je g h a v d e d e r f o r n æ s te n b e tæ n k t a t g iv e m ig til a t v æ r e F u ld m æ g tig h o s e n A m tm a n d , e lle r d e s lig e , lig e g y ld ig t h v a d ; — m e n h v o r v ille F o lk d a ik k e s tra k s b liv e o p m æ r k s o m m e p a a d e n n e T r o n - a f s ig e ls e ; h v o r v ille d e ik k e m e d s tø r s te O m h y g g e lig h e d s ø g e o m G r u n d e n til d e n n e — o g h v is d e n u f a n d t d e n r e t t e ; — d e t v ild e g ø r e m ig u s ig e lig o n d t a t se m in d y b e s te s k ju lte H e llig d o m v a n k e o m s o m e n K o p S y lte tø j fø r S o u p e r e n m e lle m F o lk s M u n d e ; o g r is q u e r e r je g d o g a llig e v e l ik k e d e tte , s o m je g m e s t a f a lt f r y g ­ te d e f o r ? — H v a d D ig a n g a a r , k æ r e V e n , s a a h a r d it B re v g læ d e t m ig g a n s k e s æ r d e le s , b a a d e f o r d i je g m æ r k e r , a t d i n T ilf r e d s h e d e r s tø r r e , e n d je g tr o e d e a t k u n n e v e n te d e t, o g fo rd i je g d o g a f d e t s e r e n M u lig h e d til, a t a n d r e M e n n e s k e r e n d m in M o d e r k u n n e h o ld e a f m ig . D e a n d r e a g te m ig s o m e t f o r s ta n d ig t o g g o d t M e n n e s k e , s o m e n b e g y n d e n d e læ rd J u r is t, s o m e n d y g tig K o n to ra r b e jd e r , s o m e n 8 A a rs S e n io r, ja v e l e n d o g s o m e t M e n n e s k e , d e r h a r S a n s e n f o r d e t H ø je r e , s k ø n t h a n ik k e k a n u d ta le d e t t e ; d e b e g e g n e m ig m e d A g te ls e , m e n v id e r e ik k e . O g h v o r lid e t je g e n d ta le r o m d e t, sa a f o r la n g e r je g d o g n o g e t m e r . J e g h o ld e r in d e r lig t a f n æ s te n a lle M e n n e s k e r , o g f o r E n k e lte k u n d e

i6

je g g ø r e s to r e T in g . A llig e v e l s ig e r je g D ig ik k e , u d e n i e n g a a d e f u ld , u v ilk a a r lig T a le s o m d e tte B re v , h v o r i m it O n d e s tik k e r . D u k a n n æ p p e h e lle r v id e d e t, s k ø n t D u h a r v æ r e t tils te d e v e d d e ts f ø r s te U d s p r in g , o g d e ts V o k s e n f a n d t S te d , m e d e n s D u e n d n u v a r h e r . B la n d t m in e fle re h e m m e lig e , f o r m ig s e lv y d e r s t p in lig e , K ræ f te r , s o m je g n u h v e r k e n v il s k ju le e lle r p r a le m e d f o r D ig , e r d e n : i Ø je b lik k e , h v o r d e t e fte r m in tid lig e r e o m ta lte A n s k u e ls e , a f F r y g te n f o r a t b liv e til L a tte r , k o m m e r a n p a a f u ld k o m m e n t a t d ø lg e m in e F ø le ls e r , a t k a s te d e t ty k k e s te L ig e g y ld ig ­ h e d s S lø r o v e r d e n h æ f tig s te in d v o r te s B e v æ g e ls e . S k u ld e D u im id le r tid , im o d a l F o r m o d n in g , k u n n e a n e n o g e t o m h i n t O n d e , s a a b e r ø r d e t ik k e m e d e n e n e s te S ta v e ls e ; k u n je g s e lv v e e d d e t, o g k u n m in g a m le M o d e r h a r e t S la g s d u n k e lt B e g re b o m d e t ; e lle rs in te t V æ s e n , u d e n G u d , si sit. F o r a t v æ r e v is p a a ik k e a t k o m m e til a t s ig e m e r , e n d je g v ild e , h a r je g f ø r s t s k r e v e t d e tte i C o n c e p t ; s e r D u : s a a v id t g a a r m in u ly k k e lig e B e ­ s in d ig h e d , s e lv i m in R u s . 16 . J a n u a r 1 8 2 8 . D u h a r v e l m o d ta g e t m it s id s te ta a b e lig e o g f o r ­ s ty r r e d e B re v a f 2 5 . D e c . 1 8 2 7 o g 1 2 . J a n . 1 8 2 8 . J e g f ø le r v irk e lig d y b K e d s o m m e lig h e d o v e r a t h a v e s a t D ig i d e n F o r le g e n h e d a t m a a tte m o d ta g e , ja v e l e n d o g (G id D u ej v ild e ) b e s v a re s lig e D a a r lig h e d e r . M e n D u e r t i l ­ d e ls s e lv S k y ld d e ri. J e g v a r a lt i E x ta s e d e n D a g , d it B re v k o m ; d e tte s a tte m ig e n d m e r i V a r m e ; o g A fte n e n k o m je g m o d m in S æ d v a n e til a t tilb r in g e i e t E ly s iu m . D a je g d e r f o r K l. 11 e lle r 1 2 o m N a tte n s k r e v m it D u e r ib la n d t d e m .

1 7 S v a r p a a d in S k r iv e ls e , v a r je g i e n a a n d e lig R u s , h v o r je g i e n h ø je r e G ra d e n d s æ d v a n lig t f ø lte T r a n g e n til a t m e d d e le m ig , o g je g u d p la p r e d e s a a le d e s , m e d a l m in S in d ig h e d , d e t, s o m je g ik k e v ild e . F o r s ta a m ig n e m lig r e t : ik k e a t je g h a r s lig e F ø le ls e r o g I d e e r , s o m D u v il fin d e i m it f o r e g a a e n d e B re v , g ø r m ig s k a m fu ld , m e n a t je g r ø b e r d e m s o m e n 15 A a rs P o g . H e ib e r g h a r s a g t d e s a n d e s te O r d a f V e r d e n , d a h a n i R e c e n s io n e n o v e r » V æ r in g e rn e « ta lte o m U n d s e e ls e n f o r a t a fs lø re fo r a n d r e sin a a n d e lig e T ils ta n d = d e n , a t b lo tte s it L e g e m e i a n d r e s N æ r v æ r e ls e . H v e r k e n d e t s id s te (ej e n g a n g v e d B a d n in g ) e lle r d e t f ø r s te h a r je g h id til k u n n e t o v e r ta le m ig til a t g ø r e , m e n h e r lø b je g a f m e d m ig s e lv . G le m d e t, o g f o r A ltin g ta l ik k e til a n d r e d e r o m ; D u s k a l a lle r e d e a f d e tte B re v s e , a t je g i d e t U d v o r te s k a n v æ r e s a a f o r s ta n d ig , s o m d e t m e d R e tte f o r d r e s a f e t M e n n e s k e o v e r 2 8 A a r, s k ø n t D u a f m it f o r r ig e B re v s L æ s n in g m a a tte v æ r e tilb ø je lig til a t tr o d e t M o d s a tte . — . . . . E n d e lig e r H a u c h s » B a ja z e t« o g » T ib e r« u d k o m n e , o g u a g te t je g s e n d e r D ig d e m , m a a je g d o g ta le lid t u d f ø r lig e r e o m d e m . A lle r e d e » B a ja z e t« e r m e g e t g o d ; i » B a ja z e ts« A fs k ild r in g e r s a a le d e s h e ld ig e T r æ k , o g d e n s k iz z e r e d e T im u r - le n k e r i G r u n d e n f o r ­ tr æ f f e lig ; s a a le d e s o g s a a m e r e . M e n » T ib e r« is æ r e r v ir k e lig e t V æ r k , d e r f o r tje n e r a l m u lig A g te ls e . T ib e r s K a r a k te r e r u d m æ r k e t s k ild r e t, d e n u e n d e lig e F a ls k h e d , F a s th e d o g in d v o r te s U s ik k e r h e d , m e d d e ø v r ig e T r æ k e re f o r ­ tr æ f f e lig o p f a tte d e , o g a t d e a lt e re f r e m s tille d e a f T a c i t u s , f o r r in g e r ik k e H a u c h s F o r tje n e s te i d r a m a tis k — o g d e t s a a f o r træ ffe lig d r a m a tis k — a t k u n n e g e n g iv e d e m . H e r til k o m m e r S e n a to r e r n e s A fr id s n in g , d e r f u ld k o m m e n t v is e r d e n s la v is k e T ils ta n d , R o m b e f a n d t s ig i. H v a d 2

v il D u ik k e o g s a a s ig e o m C a lig u la is æ r i S c e n e n m e d M a n u s ? D e t g ø r o v e r h o v e d e t e n u d m æ r k e t V ir k n in g , a t m e d e n s m a n a lt s e r u n d e r T ib e r e n T ils ta n d , s o m m a n s k u ld e tr o v a r e t n o n p lu s u ltr a a f E le n d ig h e d , m a n d o g d e r ig e n n e m s k im te r , a t d e t m a a b liv e e n d n u v æ r r e , n a a r T ib e r s T r a g e d ie e r e n d t. H a u c h h a r o v e r ­ la d t til R y g e , d e r s k a l s p ille T ib e r (je g t v iv l e r p a a , h a n k a n u d f ø r e d e n ), a t b e s æ tte R o lle r n e ; je g k a n n æ p p e tr o , a t d e n v il g ø r e L y k k e ; d e n k r æ v e r , v e d s it h e le A n læ g , a ltf o r m e g e n D a n n e ls e e lle r i a l F a ld h is to r is k F o r k u n d ­ s k a b , til a t F o lk s k u ld e k u n n e f o r s ta a d e n ; s e lv S k u e ­ s p ille r n e k la g e a lle r e d e d e r o v e r ; h v o r le d e s v il o g s a a d e n M a n d , d e r b lo t a f S ty k k e t v e e d a t C a lig u la , k o r t e fte r a t h a n g l e m m e r a lt m u lig t o v e r T a n k e n o m T ig r e n e o g R a a d s h e r r e r n e s F æ g tn in g m e d B jø r n e n e , g iv e r s ig til a t v is e s in F æ r d ig h e d i a t s p r in g e o g d a n s e , k u n n e u d ­ d a n n e s ig d e n , i S ty k k e t s k iz z e r e d e , i F lis to r ie n u d f ø r te , K a r a k te r . D e t e r h e lle r ik k e v o r e S k u e s p ille re s S a g i e t e n e s te O r d a t læ g g e e n h e l S id e T a n k e r , s o m d e t o fte r e m a a s k e i » T ib e r « . . . . . F o r m in e S y n d e r s S k y ld k o m je g m e d T h o r t s e n e r n e , M ø h i 1) o g D r. D a v id h e n a t s e » P r e c io s a « 2 ) f o r n o g e n T id s i d e n , d a J f ru e P æ tg e s s k u ld e s p ille H o v e d r o lle n . H e r r e g u d , h v o r k a n M e n n e s k e r , d e r d o g e re b e g a v e d e m e d F o r n u f te n s B ru g , s k riv e s a a d a n t V is v a s . M u s ik k e n e r d e r im o d fo r tr æ f f e lig , o g J fr. P æ tg e s s p ille d e o g d a n s e d e — m e n ik k e s a n g — g o d t. D e t m a a v æ r e e t h a a r d t A rb e jd e f o r e n u n g , o g ik k e a ff e k te r e t A c tric e a t s p ille d e n R o lle . H u n f o r m e n e s e lle rs ik k e a t b liv e x) N. C. Møhi, f. 1798, Læge, 1829 Lektor ved Universitetet, en af P. Møllers intimeste Ungdomsvenner. D. 1830. 2) P. A. Wolffs Zigeuner-Drama med tilhørende Musik af Weber.

19 m e g e t læ n g e v e d T h e a tr e t, d a h u n s k a l v æ r e f o r lo v e t m e d e n H r. H a r b o e , F u ld m æ g tig v e d K læ d e o p la g e t. — W in s lø v ju n . s k a l a d A a re s p ille » H a m l e t « ; h a n h a r r o s t s ig a f a t v ille k u n n e s p ille d e n b e d r e e n d N ie ls e n o g b e d e t W e x s c h a ll a t s ig e d e n n e d e t; N ie ls e n b le v n a tu r lig v is y d e r s t o p b r a g t o g fik T h e a te r d ir e k tio n e n til a t o v e r d r a g e W in s lø v R o lle n . — N ie ls e n s e lv s k a l n u s p ille M a r in e lli i » E m ilie G a l o t ti « ; je g tæ n k e r d e t v il ik k e e n g a n g b liv e s a a g o d t s o m W . ’s H a m le t. — - H v a d S tu d e n te r f o r e n in g e n 1 ) a n g a a r e r je g f o r f æ rd e lig k e d a f d e tte S e ls k a b . J e g k a n s le t ik k e ta le m e d N o g e n d e r o p p e u d e n m e d d e n y n g r e M ø h i, e n s k ik k e lig o g d y g tig F y r o g d in V e n M a d v ig . J e g v in d e r m e r o g m e r T illid til d e n s id s te , s o m v ir k e lig e r e t s to r t lumen m o d F a b r ic iu s ’e r, T im m e r o g E lb e r lin g e r e tc . — I S e n o r ia te t e r i d e n f ra tr æ d e n d e M ø h is S te d k o m m e t e n P e r s o n , d e n h ø je S . B o je s e n , C a n d . ju ris , e t g o d t o g f littig t M e n n e s k e , m e n s o m e r s a a f o r m e lig , a t d e t e r e n G ru . H a n k a n ik k e le , o g d e t e r n o g e t, je g æ n g s te s u b e g r ib e lig t o v e r . D e tte k o m m e r ik k e a f n o g e n M e la n k o li h o s h a m , m e n a f d e n u ly k k e lig e O m s tæ n d ig h e d , a t h a n ik k e k a n fin d e N o g e t, s e lv d e t u b e ty d e lig e , la n g t m in d r e d e t b e ty d e lig e , u b e ty d e lig t. E t s a a d a n t M e n n e s k e s M u n d m a a tte b liv e s a a a a b e n s o m e n H v a lfis k e s , h v is h a n k u n d e s e in d i s lig e F o r v o r p n e , s o m D u o g je g e r. l ø v r ig t tæ n k e r e n s to r D e l a f d e n v a k r e F o r e n in g s M e d ­ le m m e r p a a a t is ta n d b r in g e e t B al i F o r e n in g e n ; je g h a a b e r d e t g a a r o v e r s ty r , i d e t m in d s te , a t d e ik k e k o m m e r a) Studenterforeningen var bleven stiftet 16. Juli 1820. I de første Aar af dens Tilværelse havde J. været et ret aktivt Medlem og oftere siddet i Senoriatet, ligesom han var en af de første, der holdt »Forelæsning« (om Ordalier). 2*

Made with