HistoriskeMeddelelserOmKøbenhavn_1991 h5

Anmeldelser

V i k a n s e , a t t r a f ik k e n h a r s p ille t e n r o lle i p la n læ g n in g e n d e n g a n g , o m e n d m in d r e e n d i d a g , o g d e t k a n u n d r e , a t d e n n e s id e f r e m d r a g e s s å lid t i d e t t e s o m i f le r e f o r e g å e n d e b in d . D e r m å m a n g le t r a f ik f o r s k n in g i h is t o r is k ly s. V o ld k v a r te r e r n e e r i h ø j g r a d p r æ g e t a f d e n s å k a l d t e h is t o r i c i s t i s k e a r k ite k t u r . W a s s a r d t a g e r d e n s o m u d tr y k f o r e n “b e r u s e n d e liv s a p p e t it , a lle g e n r e r v a r t i l l a d t e ” ( s . 7 9 ) . M e n d e e k s e m p le r , d e r a n f ø r e s , v is e r d o g t v æ r t im o d , a t m a n b y g g e r u d f r a b e s t e m t e i d e a le r o g f o r e s tillin g e r : b y z a n tin s k e s y g e h u s e , r o m a n s k e e le k t r ic it e t s v æ r k e r , g o tis k e b ib lio te k e r , r e n a i s s a n c e b a n k e r o .s.v . H is to r ic is m e n h a r e n la n g o g k o m p lic e r e t h i s t o r ie , s o m s p æ n d e r f r a e n læ r d o g o p b y g g e lig s t r æ b e n t il d e t p a r v e n u a g tig e . D e t e r k a r a k t e r i s t i s k f o r d e t t e b in d o g f o r s å v id t p r is v æ r d ig t , a t f o r f a t t e r e n i m e g e t r in g e g r a d g e n t a g e r b i lle d t e k s t e r n e , m e n s k r iv e r s in e g e n h is t o r ie , s o m s å til g e n g æ ld ik k e a ltid f ø lg e r b ille d e r n e . F o r f a t t e r e n t i l f ø je r h e lle r ik k e m e g e t til b ille d s id e n o m a r k it e k t u r , b y p la n o g t r a f ik , m e n s k r iv e r m e r e o m p e r s o n e r , e n a lm in d e lig k u l t u r h i s t o r i s k b a g g r u n d e lle r e n g o d h i s t o r ie . S t ile n e r c a u s e r e n d e o g e n g a g e r e t m e d m a n g e g o d e ia g t t a g e l s e r o g k a r a k t e r i s t i k k e r , s in e s t e d e r m e g e t m a le n d e . M å s k e e r d e t d o g f o r m e g e t, n å r f. e k s . d e 2}/z s id e t e k s t t il 2 s id e r b ille d e r o m Ø s te r v o ld a le n e b r u g e s t il a t f o r t æ l l e o m p e r s o n g a lle r ie t p å H u n æ u s ’ b ille d e a f S t o r e B e d e d a g s a f t e n p å V o ld e n ( s . 1 8 6 f f ) . D e to b in d 9 o g 1 0 e r p å h v e r s in e p r æ m i s s e r a b s o lu t v æ r d a t læ s e . D e n f o r s k e l i tilg a n g t il o p g a v e n , d e r e p r æ s e n t e r e r , g e n f in d e s ig e n n e m h e le v æ r k e t , o g d e t e r m in f o r n e m m e ls e , a t d e h v e r h a r d e r e s t ilh æ n g e r e b l a n d t v æ r k e t s læ s e r e . B i l l e d m a t e r i a l e t e r s o m v a n lig t e n r e n g u ld g r u b e o g m e d t e k s t e r n e e n fin f r e m ­ s tillin g i s ig selv . B ille d e r n e e r b å d e f a s c i n e r e n d e o g l æ r e r ig e s o m k ild e t il b y e n s t o p o g r a f i, m å s k e o g s å s o m in s p ir a t io n i o v e r v e je ls e r o v e r b y b ille d e t i d a g . E t b ille d e s o m d e t r e t u n d s e lig e f o t o a f P e y m a n n s A llé u d f o r N ø r r e v o ld i 1 8 7 0 ’e r n e e r f o r m ig a t s e e t m æ g t ig t u d tr y k f o r v o l d t e r r æ n e t s k v a lit e t. D e r e r s o m i t id lig e r e b in d g r u n d til s æ r lig t a t n æ v n e A r n e G a a r n B a k s m a n g e y p p e r lig e k o r ts k its e r , s o m u n d e r s t ø t t e r tile g n e ls e n v æ s e n tlig t. A n m e ld e r e n h a r tid lig e r e p å p e g e t m e r e e lle r m in d r e v æ s e n t lig e f e jl i t e k s t e r e lle r b ille d te k s te r , m e n m å n u b e k la g e s e lv a t h a v e b e g å e t e n s ju s k e t f e jl i a n m e ld e ls e n a f b d . 7 , h v o r d e r o m C h r i s t i a n s h a v n s b y v å b e n s tå r , a t d e r in g e n lø v e r e r i d e t; d e r e r f a k t i s k e n e n k e lt . I n æ r v æ r e n d e b in d e r d e r e n k e lt e s m å f e jl. B l. a . e r u d s n i t t e t a f B r a u n o g H o g e n b e r g s p r o s p e k t (b d . 9 s. 8 ) b le v e t s p e jlv e n d t. M ø d e t i S t u d e n t e r f o r e n in g e n (b d . 9 s. 3 5 7 ) m å v æ r e f r a f ø r 1 9 4 8 e lle r o g s å h a v e v æ r e t e t k o s t u m e b a l m e d d e lta g e ls e a f m a n g e f o r læ n g s t h e d e n g a n g n e p e r s o n e r . B d . 1 0 s. 2 7 8 o p t r æ d e r b e g r e b e r n e b e t a lin g s s k o le o g f r is k o le s o m s y n o n y m t m e d p r iv a t o g k o m m u n e s k o le r , m e n d e t e r ik k e r ig tig t; k o m m u n e n b y g g e d e o g d r e v b å d e b e t a lin g s - o g f r i ( g r a t is ) s k o l e r , in d til m a n i 1 9 1 5 o p h æ v e d e s k e lle t o g in d f ø r t e b e t e g n e ls e n k o m m u n e s k o le f o r d e n g r a t is , o ff e n tlig e s k o le . B d . 1 0 s. 4 3 8 g ø r e s H e n r ik R u s e i t e k s t e n t il b a r o n i 1 6 6 4 , m e n d e t b le v h a n n u f ø r s t i 1 6 7 1 .

H . D . G a u t ie r

168

Made with